İş Güvenliği | Merhabaplastik

Plastik Meslek Hastalıkları

Plastik üretiminde çalışanların bu rahatsızlıklardan en az birini bile yaşıyorsa; derhal işyeri hekimine durumu bildirmeli:

Deri alanında kuruma, çatlama, kızarma ve sıvı dolu kabarcıkların oluşması
Baş ağrısı, uyuklama, dikkat dağınıklığı ve mide bulantısı
Normal olmayan bir biçimde yorgunluk hissiyatı
Güç harcamadığınız halde kalp çarpıntısı hissi
Sık sık kol veya bacaklarınızda ürpermeler, tüylerin diken diken olma hissi
Sık sık sinirlilik hali ya da keyifsizlik
Sık sık herhangi bir konuya dikkatin odaklamasında zorlanma
Hafızada zayıflık olduğunun hissi yada yakınlarınız hafızanızdan şikayetçi olmaya başlaması
Olağanüstü durumlar haricinde terleme
Giysi düğmelerinizi açıp kapatırken zorlanma
Genel olarak okunan bir yazının (gazete, kitap) anlanmasında güçlük duymaya başlama
Kapıyı kilitlemek, anahtarı yanına alıp almadığını kontrol etmek gibi rutin yaptığınız şeylerin sık sık kontrolü

Bu şikayetlerin baş göstermesi halinde, sorunun mesleğinizden kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için, hekiminize durumu belirtmekten çekinmeyiniz.

Sektörde Karşılaşılabilecek Meslek Hastalıkları

Kimyasal Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar: Fiberglas yapımında kullanılan doymamış polyester reçineleri, kimyasal açıdan reaktif olan fenol formaldehit reçineleri ve üretanlar gibi plastik sektöründe kullanılan sıvı ve tozlardan ötürü önemli bir kontakt dermatit riski söz konusudur. Polimerlerin ısı ile termal indirgenmesi sırasında ortaya dumanlar çıkabilir. Ancak mühendislik önlemleri bu konunu üstesinden gelmek konusunda çok önemli olabilir. Bu konuda iyi bir havalandırma sisteminin varlığı da riskleri ortadan kaldırmak konusunda çok etkilidir.

PVC (PoliVinil Klörür) ve Teflon (Politetrafloroetilen) aşırı ısıtıldığı zaman ortaya çıkan dumandan ötürü polimer duman ateşi hastalığı görülebilir. Bilindiği gibi pek çok endüstride çok çeşitli plastik ürünler kullanılmaktadır. Bu plastik ürünlerin bir çoğu kimi zamanlarda termal strese yani aşırı ısıya maruz kalabilmektedir. Boya ile kaplı metal plaka veya tabakaların ya da plastik kaplı boruların kaynak işlemi sırasında yüksek ısıya maruz kalmaları gibi durumlarda zehirleyici miktarlarda uçucu gazlar ortaya çıkmaktadır.

Aşağıdaki tablo bazı plastikleri ve ısıya maruz kaldıklarında ortaya çıkardıkları uçucu gazları sıralamaktadır.

Poliüretan reçinelerle kullanılan izosiyanatların zehirli dumanları kimyasal pnömonite ve ciddi astım rahatsızlıklarına neden olur. Bir kere bu dumanlara duyarlı hale gelen kişi bundan sonra iş değiştirmek zorundadır. Aynı tehlike formaldehit reçineleri ile çalışırken de mevcuttur. Fiberglas üretilirken de oldukça yüksek miktarlarda stiren buharı kullanılmaktadır. Bu da yukarıda sayılan hastalıklara neden olmaktadır. Klorlanmış Hidrokarbonlar gibi solventler sektörde sıkça kullanılmaktadır. Bunların solunması da ciddi tehlikelere yol açabilir ki bunların içinden önemli olanlarından birisi narkozdur.

Fiziksel Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar : Granülatörler (tozlaştırıcılar) çalışırken oldukça fazla ses çıkartılar. Bu çıkan gürültü bazen o kadar yüksek seviyelerde olmaktadır ki bu makinaların yanında çalışanlar ve bu makinaları idare edenler geçici ve bazen de sürekli duyma (işitme) kayıpları ile karşılaşırlar.

Yanık Kazaları : Plastik üretimi için kullanılan bazı katkı maddeleri ve katalizörler su veya hava ile temas etmeleri durumunda aşırı reaktif olabilirler ve yanmalara neden olurlar. Eriyik halde bulunan plastiklerle çalışılırken veya bir yerden bir yere taşınırken her zaman dökülebilir ve sıçrayabilir ve sonunda yanmalar ve haşlanmalar olabilir. Ayrıca bazı plastiklerin cilde yapışma tehlikesi vardır ki bu durumlarda yanıkların verdiği hasarlar artar. Organik peroksitler son derece tahriş edicidir ve özellikle göze sıçraması durumunda kişiyi kör edebilirler. Kimyasalların yoğunlukla kullanıldığı her iş kolunda olduğu gibi plastik sektöründe de yangın ve patlama riskleri yüksektir. Basınçla, aktarmalı, enjeksiyon ve savurma yöntemleriyle kalıplama işlerinde kullanılan makinelerin hepsinde santimetre kare başına bir çok tonluk bir kilitleme kuvveti ile pres baskısı kullanılarak işlem yapılır. Bu makinelerde çalışan işçilerin, makinenin baskı plakasına sıkışması veya çarpması sonucu uzuv kopmaları gerçekleşebilir.

Plastik üretim süreci, reçineler, plastikleştiriciler ve stabilizatörler gibi çeşitli katkı maddelerinin kullanımını içerir. Plastiklerin hammaddesi olan reçinelerin ve hazırlanan reçineler kullanılarak plastik ürünlerin üretilmesi sürecinde, reçinelerden çıkan pirolitik bozunma ürünleri ve bunların ısıtılması sırasında oluşanlar dahil katkı maddeleri astımı tetikleyebilir. Düşük moleküler ağırlıklı ajanlar, katkılar havada uzun süre ucucu/asılı kalabildiklerinden iş kaynaklı astımda belirgin bir artışa yol açabilmektedir.

Stiren; uçucu bir organik bileşiktir, polyester reçineleri içeren boya kullanan plastik üretim süreçlerinde, mobilya ve otomobil tamir fabrikalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Esas olarak cilt ve mukoza zarı tahrişine ve sinir sistemi toksisitesine neden olduğu bilinmektedir. Astımı tetikleyen bir madde olarak da bilinir.

Ftalatlar epoksi reçineler, plastikleştiriciler, yapıştırıcılar ve çok çeşitli diğer malzemelerin üretiminde sıklıkla kullanılır. Yakın zamanda, astım/rinit, geç solunum sistemik sendromu, pulmoner hastalık-anemi sendromu ve tahriş edici bir reaksiyon gibi en az dört mesleki solunum sendromunun önemli bir tahriş edici ve bağışıklık oluşturucu olarak tanımlanmıştır.
İzosiyanatlar poliüretan köpüklerin, yapıştırıcıların, boyaların ve diğer plastik ürünlerin üretiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. 1951'den beri mesleki akciğer hastalığına neden olduğu görülmüştür. İzosiyanatın neden olduğu astımda tahriş edici mekanizmaların etkin olduğu görülmektedir.

Formaldehit çoğunlukla dezenfektan olarak veya ahşap, ayakkabı ve giyim endüstrilerinde kullanılan çoklu reçine ürünlerinin üretiminde yaygın olarak kullanılan tahriş edici bir kimyasaldır. Bu reçine ürünlerinin birçoğu, mesleki ve mesleki olmayan dermatit, ürtiker, bronşit ve reaktif hava yolu hastalığına neden olan formaldehit dumanları yayabilir.

Parafenilen diaminler hemen hemen tüm yumuşak lehim tozlarında, kolofon çam reçinesi ve kürk boya ve kauçuk endüstrilerinde kullanılır ve endüstriyel astım oluşumunda rol oynamaktadır. Bu tür ajanlarla nerede karşılaşılabileceğinin bilinmesi, indüklenen solunum yolu hastalığı paternleri ile birlikte erken tanıyı kolaylaştırmalıdır.
Plastik kompozit ürünlerin imalatından kaynaklanan mesleki dermatozlar vardır. Takviyeli plastikler ve daha gelişmiş plastik kompozit endüstrilerindeki işçiler, takviye edici liflere ve reçineli matris için veya kompozit ürünlerin bitirme ve montaj işlerinde kullanılan çeşitli kimyasallara maruz kalmaktadır. Buna göre işçilerde hem tahriş edici hem de alerjik kontakt dermatozlar gelişebilir.

Fiberglas takviyeli plastik talebi giderek artmış ve asbestin yerini almıştır. Fiberglas takviyeli plastik; reçineye gömülü cam elyaflardan oluşan kompozit bir malzemedir. Gücü, hafifliği ve dayanıklılığı nedeniyle, tekstil, uçak, otomobil, küvet, muhafaza, tekne ve gemi üretimi gibi birçok kullanım alanına sahiptir. Ancak fiberglas takviyeli plastik üretimi, çeşitli sağlık sorunlarına katkıda bulunan bilinen nörotoksinler olan metil etil keton peroksit (MEK) ve stiren gibi organik çözücüler içerebilen bir reçineye cam elyafların gömülmesini gerektirir. Bu da, endüstrisindeki işçilerin kimyasal, fiziksel ve ergonomik maruzat altında olmaları nedeniyle, yaygın olarak kanserler ve cilt rahatsızlıkları, solunum ve nörodavranışsal semptomların gözlemlenmesine yol açmıştır.

Florokarbon polimerleri; piroliz ürünleri solunduğunda polimer dumanı ateşi adı verilen bir klinik sendrom üretebilir. Polimer dumanı ateşi genellikle sadece küçük pulmoner semptomlarla kendini sınırlayan sistemik bir hastalık olarak ortaya çıkar. Metal dumanı ateşi gibi, yapısal belirtiler ve semptomlar tipik olarak ilk maruziyetten birkaç saat sonra ortaya çıkar ve sıklıkla viral "grip" yanlış teşhisine yol açar. Metal dumanı ateşi ile karşılaştırıldığında, polimer duman ateşi, şiddeti spesifik maruz kalma koşullarına bağlı olan daha çeşitli bir klinik sunuma sahiptir. Daha yüksek sıcaklıklar ve/veya daha uzun maruz kalma süreleri söz konusu olduğunda, radyografik konsolidasyon dahil önemli pulmoner tutulum potansiyel bir komplikasyondur. Bir florokarbon polimeri (politetrafloroetilen) içeren bir kalıp ayırıcı sprey kullanımının, kötü genel hijyen ve spreyin kullanımı sırasında ve sonrasında sigara içmenin bir kombinasyonunun, işçilerde yaygın olarak "polimer" olarak adlandırılan semptomlardan sorumlu olduğu belirlenmiştir. Plastik sektörü çalışanlarının sigara içiyor olmaları, solunum rahatsızlık ve hastalıklarına yakalanmaları ihtimalinin kat ve kat fazla olduğu tespittir.

İSG

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Hakkında

Granülatörler söz edildiği gibi son derece fazla gürültü çıkartırlar. Ülkeden ülkeye değişmekle birlikte normalde sekiz saat boyunca en fazla 85-90 dBA sese maruz kalınabilir ve bunu 80dBA’nın altında geçirilecek 16 saatlik dinlenme süreci takip etmelidir. 85-90 DBA’nın üzerinde sese maruz kalınıyorsa mutlaka kulak koruyucu donanımlar kullanılmalıdır tersi durumda ileride mutlaka işitme sorunları yaşanır. Bunların yanında düzenli olarak en azından yıllık odiyometri (işitebilirlik) testleri yapılmalıdır. Ayrıca gürültünün çok olduğu iş yerlerinde kişisel dozimetreler bulundurulmalıdır. Bu riskler, makinaların ses öldürücü materyallerle kaplanması yoluyla ortadan kaldırılabilir. Kullanılan kimyasalların buharları, dumanları, kokuları ve bunlarla birlikte tozlar solunum yollarını son derece olumsuz etkilemektedir ve daha önce sayılan birçok hastalığa neden olmaktadır. Bu risklere karşı son derece iyi çalışan yerel cebri çekişli havalandırma sistemlerine gereksinim vardır. Bunlarla birlikte solunum koruyucu donanımlar olan maskeler, solunum cihazları kullanılabilir.

Plastiklerin üretimi sırasında kullanılan ve ortaya çıkan kimyasallar yangın ve patlama tehlikesi yaratırlar. Kimyasalların tehlike yaratmasını engellemek için depolarda tutulan büyük miktarlardaki ve işlem görmek için kullanılan küçük miktarlardaki kimyasalların Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS) incelenmelidir. Yangın ve patlamalara karşı önlemler formlardaki bilgilere dayanarak alınmalıdır. Ayrıca kullanılacak yangın söndürme ekipmanları ve bunların bulunması gereken yerler de kimyasalların konumları ve sebep olacakları yangın türleri göz önüne alınarak belirlenmelidir.

Plastik sektöründe geri dönüşüm işlemlerinin iki türü vardır. İlki, polimerin ısı kullanılarak plastik haline getirilip, mekanik bir kısıtlama ile istenilen şekli alması ve soğutma ve sıkıştırma yoluyla bu halde kalmasının sağlanmasıdır. İkincisi ise, polimerize olabilen materyalin mekanik bir kısıtlama ile aldığı şekli koruması için, ısı veya katalizör yoluyla tamamen polimerleştirilmesi ve soğutulmasıdır.

Sektörde kullanılan bir çok farklı dönüşüm işlemi yöntemi vardır. Basınçlı Kalıplama Bu yöntem, pres tarafından tutulan kalıbın içinde bulunan tanecik veya toz halindeki plastik malzemenin ısıtılmasını içerir. Malzeme ısıyla plastiğe dönüştükten sonra , basınç kullanılarak kalıbın şeklini alması sağlanır. Eğer plastik ısıtma ile sertleşen bir tür plastikse, kısa süre ısıtıldıktan sonra pres açılır. Eğer plastik ısı ile sertleşmeyen bir türse, pres açılıp parça çıkarılmadan önce soğutma yapılmalıdır. Aletin kullanımı sırasında karşılaşılacak tehlikelerden biri ellerin press altına sıkışmasıdır. Bunun önlenmesi için çift el kumanda sistemleri kullanılmalıdır. Ayrıca makine koruyucu parçaların üreticinin talimatına göre yerlerinde olması gerekir. Isınma sırasında buharlaşan kimyasalların solunmaması için lokal havalandırma sistemleri kurulmalıdır. Gerektiğinde Kişisel Koruyucu Donanımlar kullanılmalıdır.

Sıcak plastikle çalışıldığı için kalıptan şekil almış plastiklerin çıkarılması sırasında operatörün ısı geçirmeyen eldiven takması gerekir. Kalıp değişimi sırasında üst tablanın yukarda ve sabit olmasına dikkat edilmelidir.

Enjeksiyon Kalıplama Enjeksiyon kalıplamada, plastik tanecikler veya tozlar bir varilin içinde ısıtılır. Sıvı hale geldiğinde dönen sarmal vida yardımıyla kalıba dökülür. Sonrasında kalıbın içinde soğuması ve sertleşmesi beklenir. Bu yöntemle küçük, büyük, basit karmaşık pek çok çeşit parça üretilebildiğinden en çok kullanılan kalıplama yöntemidir. Enjeksiyon kalıplama makineleri kullanılırken aşağıdaki güvenlik önlemleri alınmalıdır. Enjeksiyon makinesinin kapakları açıkken eller ve baş mengene ve makas kolları arasına sokulmamalıdır. Enjeksiyon makinesinin sıcak çalışan bölgelerine dokunulmamalıdır.

Enjeksiyon makinesi çalışırken kalıp ve makinenin hareketli bölgelerinde herhangi bir işlem yapılmamalıdır. Makine çalışırken operatör makinenin başından ayrılmamalıdır. Makinenin kullanımı sırasında iş önlüğü giyilmelidir. Kalıp parçalarının yüzeyleri paslanmaya karşı yağlanmalıdır. Makineye takılacak kalıbın makinenin özelliklerine uygunluğu kontrol edilmelidir. Kullanılan kalıbın boyutlarına göre mengene ünitesinin ayarları yapılmalıdır. Makine koruyucularının çalışır durumda ve yerlerinde olduğuna emin olunmalıdır.

Sıvı hale gelen plastik yüksek sıcaklıkta olduğundan operatör eldiven kullanmalıdır. Buharlaşan kimyasalların solunmaması için lokal havalandırma sistemleri kurulmalıdır. Gerekiyorsa operatör ve çevrede çalışanlar solunum yolu koruyucuları kullanmalıdır. Plastik Ekstrüzyon Plastik ekstrüzyon boru, hortum, kablo, profil vb. plastik malzemelerin yapımında kullanılan bir imalat yöntemidir. Ekstrüzyonda kullanılan makina, enjeksiyon makinesine çok benzerdir. Bir motor, ısıtıcı ile kaplanmış bir kovan içindeki vidayı döndürerek sıcaklık ve basınç altında plastik granüllerin eriyik hale gelmesini sağlar. Eriyik haldeki plastik kalıp boyunca şekil alarak, soğuması için uzun bir kanal formundaki sıvının içine girer. Kalıbın şekli, kanalın şeklini de belirler. Soğutulduktan sonra katılaşmış olarak şekil alır. Kanalda markalama yapılabilir ve daha sonra eşit aralıklarla kesilir. Bu yöntem kullanılırken sıvı halde akan plastiğin sıçraması vücutta ciddi yanıklar oluşturabilir. Bu nedenle operatörler, koruyucu yanmaz iş kıyafetleri ve eldivenler giymelidir. Ayrıca, duman solumalarına karşı solunum yolu koruyucuları kullanılmalıdır. Eller hareketli silindirlerden uzak tutulmalıdır. Kalandırlama Bu yöntemde, plastik ters yönde dönen iki ısınmış silindirin arasından geçer ve sonra soğutulur.

Filmden daha kalın levhalar bu yöntemle üretilir. Bu yöntemle üretilen ince levhalar tekstil ve oyuncak sektörlerinde kullanılır. Kalenlendirme/Haddeleme yöntemi kullanılırken operatörün kolunun silindirlerin arasına sıkışmaması için vücut bariyeri bulunmalıdır. Operatör silindirler arasına sıkışabilecek bollukta elbiseler ve eldivenler kullanmamalıdır.

Duman solumalarına karşı solunum yolu koruyucuları kullanılmalıdır. Üflemeli Kalıplama İçi boş bir tüpe, kalıbın ağzına kadar inen bir boruyla hava basılarak içinde bulunduğu kalıbın şeklinin verildiği şekillendirme yöntemidir. Bu yöntemle şişe gibi içi boş malzemeler üretilir. Üflemeli kalıplama makinelerinin kullanımı sırasında makine koruyucularının yerlerinde olmasına dikkat edilmelidir. Makinenin hareketli kısımları ile temas edilmesi durumunda ciddi yaralanmalar meydana gelebileceğinden, makine çalışırken hareketli parçalardan uzak durulmalıdır. Polimer dumanlarının solunmaması için lokal havalandırma sistemleri kurulmalı ve gerekiyorsa solunum yolu koruyucuları kullanılmalıdır.

Dönel Kalıplamada, yuvarlak formdaki kalıplar kullanılır. Toz veya sıvı haldeki plastiğin bulunduğu kalıbın, döndürülerek yerçekiminin etkisinin azaltılması ve plastiğin kalıbın her yerine eşit şekilde dağılmasını amaçlayan bir yöntemdir. Isıtma işlemi dönme hareketinin yapıldığı bölgedeki ısıtıcılarla gerçekleştirilir. Bu yöntemle toplar ve benzer formda oyuncaklar elde edilebilir. Plastik ısıtıldıktan ve kalıbın şeklini aldıktan sonra, açık havada bekletme, suda bekletme gibi yöntemler kullanılarak kalıp ve içindeki plastik soğutulur. Plastiğin sertleşmesi için gereken süre geçtiğinde kalıp açılır ve üründeki çapaklar temizlenir. Bu yöntem kullanılırken sıcağa doğrudan temas edilmemesi için sıcak geçirmeyen eldivenler kullanılmalıdır.

Dönme hareketinin yapıldığı alana el sokulmamalıdır. Fırın kapağı döndürme işlemi başlamadan önce kapatılmalıdır. Fırının içinde kalıp dışında malzeme bulunmamalıdır.

Dökme Film yöntemde film, sıcak polimerin iyice cilalanmış metal kasnaklar üzerine çıkartılmasıyla veya bir polimer çözeltisinin hareketli kayış üzerine püskürtülmesiyle elde edilir. Bu yöntemde çok ince plastik levhalar kesintisiz olarak üretilir. Bu yöntem kağıt ve pano kaplama işleri için de yoğun olarak kullanılır. Bu yöntemin kullanımı sırasında çalışanın polimer buharlarını solumaması için lokal havalandırma sistemleri kurulmalı ve gerektiği durumlarda solunum yolu koruyucuları kullanılmalıdır. Kullanılan makinenin makine koruyucularının yerlerinde ve çalışır durumda olduğundan emin olunmalıdır.

Isıl Şekillendirme yani termoforming üretim yöntemi, yaprak haline getirilmiş plastik malzemenin fırında ısıtılması ve akışkan ile akışkan olmayan arası bir hale getirilmesinden sonra basınçlı hava ile kalıba doğru itilerek kalıbın şeklini almasıdır. Ayrıca vakumlu sistemlerde vakumun kalıbın içindeki havayı çekmesiyle yaprağın kalıbın şeklini aldığı yöntemler de kullanılmaktadır. Kalıp ile yaprak arasına hava verilerek malzeme kalıptan ayrılır. Bu yöntemle, yiyecek ambalajları, yuvarlak veya dörtgen kap ve kapaklar üretilebilir.

KKD Malzemeleri

Kişisel Koruyucu Donanım Malzemeleri

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) malzemeleri, işverenlerin işyerinde sağlanması ve kullanımı ile ilgili görevleri olduğu, ILO (International Labor Organization / Uluslararası Çalışma Örgütü) tarafından Madde 16 - İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi ile belirlenmiştir.

KKD malzemeleri, kullanıcıyı kaza risklerine veya sağlık üzerindeki olumsuz etkilere karşı koruyacak ekipmandır. Baretler, eldivenler, göz koruması, yüksek görünürlüklü (fosforlu) giysiler, güvenlik ayakkabıları, güvenlik kemerleri ve solunumla ilgili koruyucu ekipman şeklinde sıralanabilir.

İşyerini güvenli hale getirmek, insanları güvenli ve sorumlu bir şekilde çalışmaya teşvik etmek için talimatlar, prosedürler, eğitim ve denetim sağlamayı içerir. Mühendislik kontrollerinin ve güvenli çalışma sistemlerinin uygulandığı yerlerde bile bazı çalışma tehlikeleri varlığını sürdürebilir. Örneğin kirli havanın solunması; baş ve ayaklara düşebilecek malzemeler, gözlere kaçabilecek uçan parçacıklardan veya aşındırıcı sıçrayabilecek sıvılar, aşırı sıcak veya soğuk ortamlar vs. İşte bu durumlarda riski azaltmak, hiç ihtimal olmayacakmış gibi aldatıcı görünen güvenlik tedbirlerinden kişilerin sağlıklarını korumak amacıyla KKD malzemeleri gereklidir.

KKD malzemeleri, temel iş güvenlikleri alındıktan sonra, güvenliği tamamlayıcı ekipmanlar olarak görülmelidir. Asla temel birincil güvenlik önlemi olarak değerlendirilmemelidir. KKD malzemeleri işveren tarafından çalışanlarına ücretsiz olarak sağlamalıdır. KKD malzemesi seçimi ve kullanımı için, işverenler kendilerine; Kim ve neye maruz kalıyor? Ne kadar süre maruz kalıyorlar? Ne kadar maruz kalıyorlar? sorularını sormalıdır.

KKD malzemelerini seçerken, riske uygunluk ve gerekli standardı olan ürünler tercih edilmelidir. Malzemenin boyutun, kullanacak kişiye uyumu ve ağırlığı göz önünde bulundurulmalıdır. Aynı anda birden fazla KKD malzemesi kullanılıyorsa, bunların birlikte kullanılabildiğinden emin olunmalı, insanlara nasıl kullanılacağını öğretilmeli ve eğitimi verilmelidir. Özellikle ve özellikle çalışan personele bu ekipmanların neden gerekli olduğunu, ne zaman kullanılacağını ve sınırlamalarının neler olduğu mutlaka anlatılmalıdır.

İşyerindeki araçlar Her yıl işyerinde kullanılan araçların karıştığı ve bir kısmı insanların ölümüne neden olan kazalar meydana gelmektedir. İnsanlar araçlar (örneğin ağır vasıtalar, forkliftler ve traktörler), fabrika ve treylerler tarafından devrilir, ezilir veya sabit parçalara ezilir. İnsanlar, ister inerken, ister inerken, ister yüksekte çalışırken, ister yükleme veya boşaltma yaparken araçlardan düşer. Uygun olmayan araçlar üretebilecekleri egzoz dumanları nedeniyle çalışma ortamına da zarar verebilir.

İşverenler başka ne yapmalı sorusunun ilk cevabı, İşi yapmanın daha kolay, daha güvenli bir yolu olup olmadığını düşünülmesi gelmektedir. Risk değerlendirmeleri, yükleme ve boşaltma gibi tüm işyeri taşıma faaliyetlerini dikkate almalıdır.

iş yerlerinin çevresinde hareket eden tüm araçlara ve insanlara dikkatlice gözlenmeli, yayaların ve araçların nerede etkileşime girdiğini görebilmeleri için trafik ve yaya hareketlerini bir plan üzerinde işaretlenmeli; yayalar ve araçlar arasındaki teması azaltacak iyileştirmeleri belirlenmeli.

Sürekli işlerden başka arada sırada yapılan işler de mutlaka değerlendirilmelidir. Atıkların toplandığı alanın boşaltılması , temizlenmesi gibi. Çalışma alanlarını, yayaların araçlardan güvende olacağı şekilde planlanmış olmalıdır. Yani makina parkurunda, makinaların yerleşim planı her ne kadar iş akış sırasına göre olsa da, iş güvenliği için de belirlenmiş olmalıdır. İşletme içerisinde bölümler arası geçişler mümkünse tek yönlü bir sistem ile sağlanmalıdır. Mümkünse yayalar ve araçlar için ayrı yollar olmalıdır. Mümkünse geri geri gitmeyi mecbur kılacak durum olmamalıdır.

Yol yüzeylerinin sağlam ve düz olduğundan emin olunmalıdır. Yükleme ve boşaltma için güvenli alanlar olduğundan emin olunmalıdır. Mümkün olan yerlerde, örneğin zemin seviyesinden erişilebilen göstergeler ve kontroller sağlayarak, insanların araçlara tırmanma ihtiyacını ortadan kaldırılmalıdır. Mümkünse iyi yapılmış merdivenler, kaymaz yürüyüş yolları ve korkuluklar sağlayarak insanların bir araca veya treylere tırmanması gerektiğinde düşme riski azaltılmalıdır.

İşverenler, 'sadece birkaç dakika süren' işler için bile KKD malzemelerini giymekten muafiyetlere asla izin vermemelidir.

İşverenler, hangi KKD malzemesinin uygun olduğunu tedarikçi ile kontrol etmelidir, hangi işi yaptıklarını, işin niteliklerini tedarikçilere açıklamalıdır. İşverenler, şüpheleri varsa, uzman bir danışmandan daha fazla tavsiye almalıdır.

KKD malzemeleri uygun şekilde bakılmalı ve kullanılmadığında, kuru, temiz bir dolapta saklanmalıdır. Yeniden kullanılabilir ise temizlenmeli ve iyi durumda tutulmalıdır. Kullan-at üniteleri olan KKD malzemelerinin (örneğin solunum maskesinin filtreleri) yedek parçaları mutlaka bulundurulmalı, stoğunun sıfırlanmasına müsaade edilmemelidir.

Kullanılabilecek KKD malzemeleri türleri

Gözler için :

Tehlikeler: Kimyasal veya metal sıçraması, toz, mermiler, gaz ve buhar, radyasyon.

Seçenekler: Güvenlik gözlükleri, gözlükler, yüz koruyucuları, yüz koruyucuları ve vizörler, siperler.

Not: Seçilen göz korumasının doğru darbe/toz/sıçrama/erimiş metal göz koruması kombinasyonuna sahip olduğundan emin olun. görev için ve kullanıcıya uygun şekilde uyuyor.

İş yerinde her gün kullandığımız iş gözlükleri farkında olmasak da belli başlı bazı testlerden geçmiştirler. Bu testlerden başarı ile geçen iş gözlükleri yapılmış testlerin doğrultusunda belli işaretlemelere sahiptirler. Bu işaretlemelerin gözlük üstünde (çerçeve ve lens) üretici logosu ve CE sembolü ile birlikte belirtilmesi yasal zorunluluktur. Gaz maskesi ve diğer iş güvenliği ekipmanlarında da olduğu gibi amerikan standartlarına sahip bazı ürünlerin satışı yapılmaktadır. Bu da sanki Amerikan standartları ülkemizde kullanılıyormuş gibi bir izlenimin doğmasına sebep olmaktadır. ANSI Amerikan standarttı olup, ülkemizde EN Avrupa standartları kullanılmaktadır.

ANSI: Amerika Ulusal Standart Ensitüsü (American National Standards Institute)

EN: Avrupa Standartları (European Norm)

İş Gözlüğü Standart İşaretlemeleri Tüm iş gözlüğü parçaları EN 166 Avrupa standardından geçmiş olması gerekmektedir.

EN 166 Amerika ve Asya da kullanılan iş gözlüğü standartlarının daha kapsamlı bir standarttır. Bu standart kapsamında yapılan test ve işaretlemeleri aşağıdaki gibidir.

İş gözlüğü çerçeve işaretlemeleri: Gözlük çerçeveleri aşağıdaki işaretlerden bir yada bir kaçına sahip olabilir.

3 – Çeşitlı sıvı damlacık ve sıvı sıçramalarına karşı sızdırmazlık ve koruma sağlar.

4 – Beş mikrondan büyük toz ve toz parçacıklarını geçirmez.

5 – Beş mikrondan küçük tozları geçirmez.

S – 12 m/s hızla çarpan küçük cisimlere karşı dayanaklılık.

F – 45 m/s hızla çarpan küçük cisimlere karşı dayanaklılık.

B – 120 m/s hızla çarpan küçük cisimlere karşı dayanaklılık.

A – 190 m/s hızla çarpan küçük cisimlere karşı dayanaklılık.

T – Sıcak ortamlarda gözlük darbe direncinin kaybolmaması ve dayanıklılığının devam etmesi.

İş Gözlüğünde lensler gözlüğün ana parçası olduğundan işaretlemeler ve koruma standartları gözük çerçevelerine göre daha karmaşıktır.

EN 167 Optik testler için yönetimler

EN 168 Optik testlerin dışındaki testler

EN 166 (TS 5560 EN 166)- Güvenlik gözlüğü darbe dayanaklılığı ve optik kalite

EN 169 ( TS EN 169)- kaynak ışınlarından korunma

EN 170 (TS EN 170)- ultraviyole ışınlarından korunma

EN 171 (TS 8435 EN 171)- Kızılötesi ışınlarından korunma

EN 172 (TS EN 172)- güneş ışınlarından korunma

EN 175 Kaynak işlemlerinde yüz koruma ekipmanları

EN 207 Lazere karşı korunma

EN 208 Lazer ışın ayarlanmasına dair koruyucular

EN 379 Ark kaynağı karşı koruyucu ekipmanları

EN 1731 Kafes tipi göz ve yüz koruyucuları

Radyasyon Işınlarından Koruma İşaretleri:

2 – Gözlük renklerin görünürlüğünü etkiler, EN 170 göre koruma sağlar.

3 – Gözlük renklerin görünümünü etkilemez, EN 170 göre koruma sağlar.

4 – Sıcak ortamlar için Kızılötesi (IR) koruması, EN 171 e göre koruma sağlar.

5 – Ultraviyole koruması, EN 172 ye göre koruma sağlar. Kızılötesi ışınlardan korumaz.

6 – Ultraviyole koruması, EN 172 ye göre koruma sağlar. Kızılötesi ışınlara karşıda koruma sağlar.

Lens Koyuluk İşaretleri: İş gözlükleri ışığı geçirme seviyelerine göre aşağıdaki gibi işaretlemiştir. En koyu gözlük 3.1 ile işaretlenmiştir.

1.2 – Gelen ışığı %74,4 ile %100 aralığında bir yüzdeyle geçirir.

1.7 – Gelen ışığı %43,2 ile %58,1 aralığında bir yüzdeyle geçirir.

2.5 – Gelen ışığı %17,8 ile %29,1 aralığında bir yüzdeyle geçirir.

3.1 – Gelen ışığı %8,0 ile %17,8 aralığında bir yüzdeyle geçirir.

Lensin Çarpmaya Karşı Dayanımı İşaretleri: İş gözlüklerinin asli amaçlarından biri olan çapak fırlamalarına karşı koruma sınıfı işaretleridir. İş gözlükleri küçük parçalara karşı koruma sağladığı unutulmamalıdır.

F – 45 m/s ye hıza kadar küçük cisim çarpmalarına karşı dayanıklılık.

B – 120 m/s ye hıza kadar küçük cisim çarpmalarına karşı dayanıklılık.

A – 190 m/s ye hıza kadar küçük cisim çarpmalarına karşı dayanıklılık.

T – Sıcak çalışma alanları için sıcaklık dayanıklılığı.

Gözlük Mercek Kalitesi: İş gözlüğü kullanım süresine göre mercek seçimi yapılmalıdır. Uzun süreli kullanımlar için yüksek mercek kalitesine sahip gözlükler kullanılmalıdır.

1 – Yüksek mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi düşük olduğundan uzun süre kullanıma uygundur.

2 – Orta mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi orta seviyede olduğundan aralıklarla kullanıma uygundur. Uzun kullanımlarda göz rahatsızlıklarına neden olabilir.

3 – Düşük mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi yüksek olduğundan acil durumlarda ve kısa zamanlı kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanımlarda baş dönmesi ve göz bozukluklarına neden olabilir.

Kafa ve boyun için :

Tehlikeler: Düşen veya uçan nesnelerden kaynaklanan etki, kafa çarpma riski, saçların makineye dolanması, kimyasal damlama veya sıçrama, iklim veya sıcaklık.

Seçenekler: Endüstriyel güvenlik baretleri, koruyucu boneler, saç fileleri ve itfaiyeci kaskları.

Not: Bazı güvenlik baretleri, özel olarak tasarlanmış göz veya işitme koruması içerir veya takılabilir. Boyun korumasını unutmayın, örneğin kaynak sırasında kullanmak için eşarplar. Hasarlıysa kafa korumasını değiştirin.

TS EN 812 Darbeye karşı kullanılan başlıklar (Kep)

TS EN 397+A1 Endüstriyel baret

TS EN 50365 Alçak gerilim tesislerinde kullanım için elektriksel yalıtımlı baretler

TS EN 12492 Dağcılar için koruyucu başlıklar

Kulaklar için :

Tehlikeler: gürültü, ses seviyesi ve maruz kalma süresinin bir kombinasyonu, çok yüksek seviyeli sesler kısa süreli olsa bile bir tehlikedir.

Seçenekler: Kulak tıkaçları, kulak tıkaçları, yarı takılı/kanal kapakları.

Not: İşin türü için doğru işitme koruyucularını sağlayın ve çalışanların bunları nasıl takacaklarını bildiklerinden emin olun. Güvenlik ve iletişime izin verirken gürültüyü kabul edilebilir bir düzeye indiren koruyucular seçin.

TS EN 352-1 Kulak kapatıcıları

TS EN 352-2 Kulak tıkaçları

TS EN 352-3 Endüstriyel güvenlik kaskına takılmış koruyucu kulaklıklar

Eller ve kollar için :

Tehlikeler : Aşınma, aşırı sıcaklıklar, kesikler ve delinmeler, darbe, kimyasallar, elektrik çarpması, radyasyon, biyolojik ajanlar ve suya uzun süre daldırma durumları.

Seçenekler: Eldivenler, manşetli eldivenler, eldivenler ve kolun bir kısmını veya tamamını kaplayan kolluk.

Not: Eldivenlerin sıkışabileceği tezgah matkapları gibi makineleri çalıştırırken eldivenlerden kaçının. Bazı malzemeler kimyasallar tarafından hızla nüfuz eder, seçime dikkat edin, Bariyer kremler güvenilir değildir ve uygun KKD'nin yerini tutmaz Uzun süre eldiven giymek cildi sıcak ve terli hale getirerek cilt sorunlarına yol açabilir. Ayrı pamuklu iç eldivenlerin kullanılması bunu önlemeye yardımcı olabilir.

TS EN 420+A1 Genel Koruyucu Eldivenler

TS EN 388 Mekanik Risklere Karşı Koruyucu Eldivenler

TS EN 407 Isıl Risklere (Isı ve/veya ateş) Karşı Koruyucu Eldivenler

TS EN ISO 374-1 Kimyasal riskler için Koruyucu Eldivenler

TS EN ISO 374-5 Mikro organizmal riskler için Koruyucu Eldivenler

TS EN 421 İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyoaktif Bulaşmaya Karşı Koruyucu Eldivenler

TS EN 1149-1-2 Elektrostatik Özellikler, Malzemenin Elektrik Direncinin Ölçülmesi sürecindeki Koruyucu Eldivenler

TS EN 14328 Güçle Çalışan Bıçakların Kesiklerine Karşı Koruma Sağlayan Eldiven ve Kolluklar

TS EN 511 Soğuğa Karşı Koruyucu Eldivenler

TS EN 659+A1/AC İtfaiyeciler İçin Koruyucu Eldivenler

TS EN 1082-1/2 Bıçak Kesiklerine ve Batmalarına Karşı Koruyucu Eldivenler ve Kolluklar

TS EN 12477/A1 Kaynakçılar İçin Koruyucu Eldivenler

TS EN 60903 Elektrik Gerilim Altında Çalışma İçin Koruyucu Eldivenler

Ayaklar ve bacaklar için :

Tehlikeler: Islak, sıcak ve soğuk koşullar, elektrostatik birikme, kayma, kesikler ve delinmeler, düşen nesneler, ağır yükler, metal ve kimyasal sıçramaları.

Seçenekler: Koruyucu burunlu ve delinmeye dayanıklı, orta tabanlı botlar ve güvenlik botları ve ayakkabıları ve özel ayakkabılar, örneğin dökümhane çizmeleri ve testere çizmeleri

Not: Ayakkabılar, yağa veya kimyasallara dayanıklı tabanlar dahil olmak üzere farklı koşullarda kaymayı önlemeye yardımcı olmak için çeşitli taban desenlerine ve malzemelere sahip olabilir. Ayrıca antistatik, elektriksel olarak iletken veya termal olarak yalıtkan olabilir. Belirlenen risklere uygun ayakkabı seçilmelidir.

TS EN ISO 20345 Emniyet ayakkabıları

Kaza anında ortaya çıkan yaralanmalardan koruyucu özellikleri olan, burun koruyucusu takılmış, en az 200 Joule (yaklaşık 20 kg lık bir cismin 1 metreden düşmesine eşit)’lük enerji seviyesinde deneye tabi tutulduğunda, darbeye karşı, en az 15 kN (yaklaşık 1,5 ton)’luk sıkıştırma kuvveti ile sıkıştırmaya karşı koruma sağlayacak şekilde tasarlanmış ayak giyecekleri olarak tanımlanmışlardır.

TS EN ISO 20346 Koruyucu ayakkabılar

Kaza anında ortaya çıkan yaralanmalardan koruyucu özellikleri olan, burun koruyucusu takılmış, en az 100 J’luk enerji seviyesinde deneye tabi tutulduğunda, darbeye karşı, en az 10 kN (1 ton) ’luk sıkıştırma kuvveti ile sıkıştırmaya karşı koruma sağlayacak şekilde tasarlanmış ayak giyecekleridir.

TS EN ISO 20347 İş ayakkabıları

Mekanik risklerden herhangi biri hariç olmak üzere (darbe veya sıkışma) kaza sırasında meydana gelebilecek olan yaralanmalardan koruyucu özellikleri olan ayak giyeceğidir. Emniyet ve koruyucu ayak giyecekleriyle karşılaştırıldığında burun koruyucusu olmadığından darbe ve sıkışma gibi durumlara karşı koruma sağlamaz.

TS EN 50321 Alçak gerilim tesislerinde çalışmak için elektriksel yalıtımlı ayakkabılar

1000 V gerilimi geçmeyen tesislerde enerji altında veya enerjili bölümlere yakın çalışmada kullanılan yalıtkan ayakkabılar

Akciğerler için :

Tehlikeler: Oksijeni yetersiz ortamlar, tozlar, gazlar ve buharlar

Seçenekler: solunumla ilgili koruyucu ekipman (RPE) Bazı solunum cihazları, işyeri havasındaki kirleticileri filtrelemeye güvenir. Bunlara basit filtreli yüz maskeleri ve solunum cihazları ve güç destekli solunum cihazları dahildir. Kullanıcılar, örneğin sıkı oturan solunum maskeleri (filtreleyen yüz maskeleri, yarım ve tam maskeler) için RPE'nin uygun şekilde oturduğundan emin olmalıdır. Ayrıca bağımsız solunabilir hava kaynağı sağlayan solunum cihazı türleri de vardır, örneğin temiz hava hortumu, sıkıştırılmış hava yolu ve bağımsız solunum cihazı.

Not: Her biri yalnızca sınırlı sayıda madde için etkili olduğundan, doğru tipte solunum filtresi kullanılmalıdır. Filtrelerin yalnızca sınırlı bir ömrü vardır. Yüksek düzeyde zararlı dumanlara maruz kalma nedeniyle oksijen yetersizliği veya bilincini kaybetme tehlikesi olduğunda, yalnızca solunum cihazı kullanın asla filtre kartuşu kullanmayın. Kapalı bir alanda veya çalışma alanında oksijen eksikliği ihtimali varsa solunum cihazı kullanılması gerekecektir.

TS EN 136 Solunum ile ilgili genel koruyucu cihazlar

TS EN 140 Yarım maskeler ve çeyrek maskeler

TS EN 143 Toz süzgeçleri

TS EN 149 -Partüküllere karşı filtre edici yarım maskeler.

TS EN 14387 Gaz filtreleri ve birleşik filtreler.

TS EN 12941 Kask veya başlıkla kullanılan güçlendirilmiş filtreli cihazlar.

TS EN 12942 Tam yüz maskeleri, yarım maskeler veya çeyrek maskelerle birlikte güç destekli filtre cihazları.

TS EN 14594 Sürekli akışlı basınçlı hava hatlı solunum aparatı.

TS EN 1835 Sınırlı şartlarda kullanım için imal edilmiş basınçlı hava hatlı, baret veya başlığa bağlantılı cihazlar.

Tüm vücut için :

Tehlikeler: Isı, kimyasal veya metal sıçraması, basınç sızıntılarından veya püskürtme tabancalarından püskürme, kirlenmiş toz, darbe veya nüfuz etme, aşırı aşınma veya kendi giysilerinizin dolaşması.

Seçenekler: Geleneksel veya tek kullanımlık tulumlar, kazan giysileri, önlükler, kimyasal giysiler.

Not: Malzeme seçimi, alev geciktirici, antistatik, zincir posta, kimyasal olarak geçirimsiz ve yüksek görünürlük içerir.

Emniyet kemerleri veya can yelekleri gibi diğer korumaları unutmayın. Acil Durum ekipmanı Basınçlı hava kaçışlı solunum cihazı, solunum cihazları ve güvenlik halatları veya koşum takımları gibi acil durumlarda kullanılacak ekipmanlar için dikkatli seçim, bakım ve düzenli ve gerçekçi operatör eğitimi gereklidir.

EN 340 Koruyucu giyeceklerle ilgili ergonomi, zararsızlık, büyüklük gösterilişi, eskitme, uyumluluk ve işaretleme konularında genel performans özellikleriyle imalâtçı tarafından koruyucu giyecekle birlikte sağlanacak bilgileri kapsar.

EN 343 Yağış (yağmur, kar tanesi gibi), sis ve zeminden kaynaklanan neme karşı koruma sağlayan koruyucu giyecekler

EN 20471 Araç farlarının aydınlatması altında tehlikeli durumlarda kullanıcının fark edilmesini sağlamayan koruyucu giyecekler.

EN 1149-5 Antistatik özelliklere sahip koruyucu giysiler

EN 1073-2 Radyoaktif bulaşmaya karşı koruyucu giysiler

EN 14127 Patojen organizmalara karşı koruma sağlayan tekrar kullanılabilir ve sınırlı kullanılan koruyucu giyecekler

Type 6 (EN 13034) Sıvı kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecekler.

Type 5 (EN ISO 13982) Katı parçacılara karşı kullanılan koruyucu giyecekler.

Type 3, Type 4 (EN 14605) Sıvı kimyasal maddelere karşı vücudun sadece bir kısmını Koruyucu giyecekler.

EN 469 Yangınla mücadele işlemleri ve kurtarma çalışması, felaketler sırasındaki yardımlarda giyilen koruyucu giyecekler.

EN ISO 13911 Yangınla mücadele ve ilgili faaliyetler sırasında giyilen Koruyucu giyecekler

EN ISO 11611 Kaynak işleri ve ilgili işlemlerde kullanılan koruyucu giysiler.

EN ISO 11612 Eller hariç vücudu ısıdan ve/veya alevden korumak için koruyucu giyecekler.

EN 61482-1-2 Elektrik arkının oluştuğu ısıya ve aleve karsı koruyucu giysiler.

Yüksekten Düşmeler için :

TS EN 354 Belirli bir yükseklikten düşmeye karşı bağlama tertibatı

TS EN 355 Yüksekten düşmeye karşı personel koruyucu teçhizatlar, enerji absorberler

TS EN 358 Düşmeyi önlemek için tutma sistemleri, çalışma konumu için kemerler ve halatlar

TS EN 360 Geri sarmalı tipte düşme önleyiciler

TS EN 361 Tam vücut kemer sistemleri

TS EN 362 Bağlayıcılar

TS EN 341 İndirme cihazları

TS EN 795 Ankraj cihazları

TS EN 813 Oturma kuşağı

TS EN 12275 Dağcılık teçhizatı, Bağlantı halkaları